شعر کردی " واران "

روزهای کودکی ام خصوصاً اولین باران پاییزی همیشه برایم خاطره انگیز است وقتی بچه ها با هم زیر باران می رفتیم و ترانه ی

   واران واری وه خشی  / خودا باوگم نه کوشی        را می خواندیم !

 دعایی که لا اقل برای من مستجاب نشد و در همان اوان کودکی - در

بی بارانِ تیرماه -  آنکه من زیر باران دعایش می کردم کوچید !

این بیت جور دیگری هم خوانده می شد :

                  واران  واری  وه  خشی  /   کور  کیوانوو  نه کوشی !

یا :

                  واران  واری  وه  خشی  /   کور  کیوانوو  که ل کوشی !

حالا یکی از همان " کور کیوانوو ها " خودم هستم و دیشب هم اولین باران پاییزی ، بوی خاک باران خورده را  به مشامم رساند و در هوای دل انگیز شهرم منتشر کرد !

این شعر را که براساس همان ترانه ی فولکلور و عامیانه ی دیروزها سروده شده و در جشنواره ی" منال و مه لوچگ " آن را خواندم به همه ی مخاطبان نازنین مجازی ام تقدیم می کنم

واران  واری  وه  خِشی  بارون می باره و صدای شرشرش میاد

خودا  برام  نه کوشی      خدا برادرم و برام حفظ کنه ( نکُشه )

واران  ئه گر    نه واری    بارون اگه نباره

زه یو ، بووگنه  دِواری زمین  میشه یه سیاه چادری[ از فرط تیرگی و بی سبزی]

وه لنگه یل   گیشتی   دارِشیه ن  برگهای درختها همه می ریزن و

هه ر چی  گیانداره  کوشیه ن     همه ی جاندارا تلف میشن

جه نگه ڵ  قِڵی  دا مری            جنگل میسوزه و

کۊه   ته وی   داگری                 کوه تب میکنه

داره یل  مِرِن  وه پا وو          درختا ایستاده میمیرن و

مه لۊچگه یل   وه   خا وو    گنجشک هاهم رو تخم هاشون جون میدن

واران ،  نۊر   خو داسه       بارون نور الهیه

واران ، ده فع   به ڵاسه       بارون بلاها رو دفع میکنه

واران ، واری   وه ی   وه خته  بارون این زمان که می باره

زار و    زه مین، گوڵ   ته خته زمین انگار یه تخته ( فرش ) گل میشه

واران ، واری ته رِم   که ی    بارون داره میزنه و خیسم میکنه

گِرم هِر  نه ! که رِم   که ی اما من ارعد و برق خوشم نمیاد !  کَرَم میکنه

وه  میمگه  زِبیده !          آهای  عمه زُبیده

سه ر مِل  بشور ! سو عیده حالاکه دیگه بارون زده فردا عیده بروو سرو روت و اونجا بشور

ئمرو  واران  واریه   امروز بارون اومده

زه مین ،  سوو  گوڵ کاریه   فردا هم قطعاً زمین گلکاری میشه

ده یشته یل ، خه رمانِ  گوڵ  ده ن دشتها خرمنی از گل میشن

کۊه یل ، خوه یان   سونزو   که ن ! کوهها لباس سبز می پوشن

واران واری  وه خشی      بارون می باره و صدای شرشرش میاد

کور  که یوانوو   که ل کوشی  پسر اون پیرزنه هم رفته شکار ( کَل )

گزارش اجمالی و مصوّر جشنواره منال و مه لوچگدر ادامه مطلب

 

·      اهداف جشنواره :

·        اهمیت دادن به شعر کودک و استقلال این حوزه از شعر کردیِ بزرگسال از مهمترین اهداف جشنواره شعر منال و مه لوچگ بود حفظ میراث فرهنگی و لالایی های مادرانه و انتقال از گفتار و شنیدار به مکتوب کردن آثار از دیگر اهداف ما بشمار می رفت

 ایجاد و تدوین مولفه های شعر کردی کودک هدف بزرگ ما بود که بر آن تأکید شد و در مسیر آن قدم برداشته شد!

 قدردانی از کسانیکه در این حوزه تلاش کرده اند نیزاز اهداف بعدی جشنواره مان بود

رسیدن به اهداف جشنواره :

 ما تا حدود زیادی توانستیم به اهداف پیش بینی شده مان برسیم

خیلی از دوستان شاعر که بعضاً جزو برگزیده ها بودند پس از فراخوان بود که برای کودکان قلم می زذند و شعر " منال " می سرودند و این اتفاق مبارکی بود !!

همین شناخت استعدادها و ظرفیت های درونی شاعران در سرودن شعر کردی کودک

می توانست یک هدف بزرگ باشد که تا اندازه ای به آن دست یافتیم تدوین و تبیین یک جشنواره ی هدفمند سالانه و تأکید همه ی شاعران شرکت کننده بر اجرای مستمر آن  مهمترین دستاورد جشنواره بود

پر شدن سالن برگزاری جشنواره از مردمِ ادب دوست ایوان نیز دلیلی بر ارتباط خوب مخاطب با شعر کردی کودک بود که برای همه ی شاعران و میهمانان بسیار خوشایند و غیر منتظره بود

جدی گرفتن شعر کردی کودک و متمایز ساختن آن از شعر بزرگسال نیز در این جشنواره، برجسته شد!

گروههای شرکت کننده در جشنواره :

استقبال بسیار خوب شاعران از جشنواره نشانِ تمایل همه ی گروههای و گویش های مختلف کردی از اهمیت بخشی به این بخش از شعر کردی بود

ارسال بیش از 300 اثر خوب و قابل تأمل به جشنواره و پراکندگی جغرافیایی شاعران جشنواره همگی نشان از اهتمام جدی آنها در برگزاری جشنواره در سال های آتی داشت

طوریکه با پیشنهاد شاعرانی مثل جلیل آهنگر نژاد ، رضا موزونی ، سیمین چایچی و ... مبنی بر اینکه شهرستان ایوان بعنوان دبیرخانه دائمی جشنواره شعر "منال و مه لوچگ" انتخاب گردد با اقبال عمومی مردم ایوان و شاعران میهمان مواجه شد مدیر کل اداره ی فرهنگ و ارشاد و اسلامی استان ایلام نیز با ابراز خرسندی از این موضوع خواستار تدوین اساسنامه ای در این مورد شد تا با رفع کاستی ها ، سالهای آینده پربارتر و با شکوه تر و بهتر برگزار شود

برنامه ها آتی جشنواره در سالهای آینده :

افراد شرکت کننده در این جشنواره ، امسال فقط در بخش شعر به رقابت با هم پرداختند که در دور روز برگزاری آن توانستند اشعار کردی منالانه ی خود را به سمع مخاطبان برسانند البته برپایی جلسه ی کارگاه آموزشی با حضور چهره های شاخص ادبی از جمله استاد ظاهر سارایی ، جلیل آهنگر نژاد ، رضا موزونی ، سیمین چایچی ، فریدون میر احمدی و عبدالرحمان فهیمی نیز مورد توجه قرار گرفت در همین جلسه بود که پیشنهاد گردید جشنواره در سالهای پیش رو  در دوبخش شعر و پژوهش برگزار شود

کلیت شکل جشنواره :

ما می خواستیم با انتخاب 10 اثر و دعوت از سرایندگان این آثار به ایوان از ایشان تقدیر به عمل آوریم اما بالا بودن سطح اشعار رسیده به دبیرخانه ما را بر آن داشت که افراد بیشتری دعوت شوند و 10 اثر نیز به عنوان آثار شایسته ی تقدیر انتخاب گردند که می توانستد آنها هم شعرهای برگزیده باشند . از نکات قابل تقدیر و ابتکاری، ارسال آثار بدون نام سراینده ی اشعار به کمیته ی داوران بود تا تحت تأثیر نام شاعر هر اثر قرار نگرفته و ملاک انتخاب تنها خود اثر باشد !

در حوزه ی اجرا نیز جشنواره در 4 بخش افتتاحیه ، شعر خوانی ، کارگاه و اختتامیه برگزار گردید  در جلسه افتتاحیه که با اجرای داریوش همتی شاعر ایوانی و گوینده توانای صدا و سیمای ایلام همراه گردید ،پس از تلاوت کلام الله و پخش سرود جمهوری اسلامی و خیر مقدم غلامپور – رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ایوان – به میهمانان ، دبیر جشنواره گزارشی از چگونگی طرح و اجرای جشنواره از ارائه ومصوب شدنِ آن ، تا  تشکیل کمیته های مختلف از جمله کمیته ی داوران با مدیریت دکتر علیرضا خانی ودریافت و داوری آثار و در نهایت دعوت شاعران برگزیده و منتخب به جشنواره ارائه شد و فلسفه ی برگزاری و استمرار آن گوشزد شد. چند تن از شاعران منتخب نیز به شعر خوانی پرداختند

کلیپ هایی در باره ی آثار تاریخی و باستانی و فرهنگی ایوان و اشاره به شهدای کودک ایوان نیز از کارهای خوب برنامه ی افتتاحیه بود که در نوبت صبح چهارشنبه 8 آبان اجراء گردید پخش موسیقی کردی نیز توسط یکی از خوانندگان ایوانی ( مصیب رستمی ) با استقبال مواجه شد

در نوبت بعد از ظهر نیز ازساعت 15 ، با اجرای همتی و خانم صید محمدی دو مجری خوب صدا و سیمای ایلام ، بیشتر به مقوله ی شعرخوانی پرداخته شد و بیشتر شاعران میهمان جشنواره و برگزیدگان به قراءت آثار خود پرداختند ! صدای دل انگیز محمود محمودیان  با اجرای موسیقی کردی نیز بر زیبایی برنامه ی عصر افزود حضور باشکوه مردم در هردو نوبت باعث ترغیب مضاعف شاعران به قرائت شعرهای خود گردید

از نکات بسیار خوب جشنواره دعوت از کودکانی بود که شعرهای کردی را حفظ کرده بودند و به زیبایی می خواندند و مخاطبان را غافلگیر کردند !

پس از  نماز وصرف شام  راس ساعت 20 و 30 دقیقه به مدت دوساعت کارگاه شعر کردی " مِنال " برگزار شد که ضمن آسیب شناسی این حوزه، پارامترها و مولفه های یک شعر شاخص کودک بررسی و تبیین شد

شاید ضروری ترین و مهمترین بخش جشنواره برای شاعران همین کارگاه بود !

جلسه ی اختتامیه نیز رأس ساعت 9 و 30 دقیقه ی صبح پنجشنبه 9 آبان 92 با اجرای خوب آقایان حمدالله لطفی و امجد زمانی دوتن از شاعران نام آشنای ایوان ، با  تلاوت قران و سرود جمهوری اسلامی و  با حضور مدیرکل ارشاد اسلامی استان ایلام ، معاونت فرمانداری ایوان ، شهردار ، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی این شهرستان و بسیاری از روسای ادارات و نهادهای ایوان برگزار شد

آقای گُهرسودی مدیرکل ارشاد اسلامی استان ضمن خیر مقدم به میهمانان و قدردانی از این کار ستودنیِ انجمن شعر و ادب ایوان  در بخشی از سخنان خود ،سرودن شعر برای کودکان و نوباوگان را بسیار مهم و ضروری برشمرد

بخش پایانی شعرخوانی شاعران و قرائت بیانیه ی داوران توسط رضا موزونی و بیان ملاک های داوری  بود. در پایان اهداء جوائز قسمت پایانی برنامه ی اختتامیه را شامل گردید

در این بخش محمدی دبیر جشنواره ضمن تقدیر از همه ی آنانیکه برای جشنواره شعر ارسال کرده اند از کمیته داوران ( رضا موزونی از کرمانشاه ، فرهاد شاهمرادیان از ایلام و سیمین چایچی از کردستان )  قدردانی کردند و حمایت های اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ایوان و استان ایلام را ستودند

سپس ابتدا به 12 نفر از کسانیکه  آثار آنان شایسته ی تقدیر بود

(آقای مصطفی ایلخانی زاده از بوکان

آقای سوران حسینی از بانه

میثم خورانی از ایوان

شیرین دولت پور از کرمانشاه

واحد کریمی از دهگلان

رضا جمشیدی از سرپل ذهاب

عدالت کریمی از جوانرود

محمدرضا اکبری از ایوان

حمزه کرمی از گیلان غرب

سید آرمان حسینی از صحنه

امجد زمانی از ایوان

و خالد امانی از کامیاران)

هدایا و لوح تقدیر اهدا گردید و در ادامه به 10 نفر از شاعرانی که آثار آنان برگزیده شده بود

(آقای عبدالرحمن فهیمی از سقز

 آقای آژوان رازیانی از کرمانشاه

خانم لیلا وزیری از سنندج

 آقای امین گردیگلانی از بوکان

 خانم کلثوم عثمان پور از سنندج

 آقای محمد مرادی نصاری از ایوان

 آقای سیدطاهر حسینی از بوکان

 آقای کیومرث بلده از اسلام آباد غرب

 خانم نوشین حاتمی از ایوان 

( آقای فریدون میراحمدی از جوانرود

جایزه ی نقدی جشنواره ، لوح سپاس  و تندیس جشنواره تقدیم شد !

در پایان نیز با تقدیر از کمیته داوران ، از دکتر علیرضا خانی رئیس و هماهنگ کننده ی کمیته داوران با اهداء تندیس بخاطر سال های زیاد پژوهش و تلاش در احیای شعر کردی قدردانی به عمل آمد

کمیته ی اجرایی جشنواره آثار و کتابهای رضا موزونی شاعر شعر " منال " را از بهترین کارهای ارائه شده در این زمینه دانست و به ایشان چایزه نقدی جشنواره و تندیس آن را اهداء نمود

دبیر جشنواره در پایان این مراسم گفت جایزه ای از طرف مردم ایوان هرساله به شاعری که در این زمینه تلاش بیشتری داشته و آثار فاخری دارد و نیزبرگزیده جشنواره از دید مخاطبان و تماشاگران باشد اهداء می گردد که این جایزه ی نقدی به همراه تندیس جشنواره در جشنواره ی امسال به آقای جلیل آهنگر نژاد  بخاطر  مدیریت 10 ساله ی سایت بلوط در خدمت به شعر و ادب کردی ، سرایش آثار قابل توجه و اهتمام جدی رسانه ای وی در این زمینه ، به ایشان تعلق گرفت

                    دبیر نخستین جشنواره شعر کُردی کودک

                                   " منال و مه لوچگ "

                               علی محمد محمدی – ایوان

                                         آبان 92

جشنواره ی شعر کودک کُردی «منال و ملیوچگ» ایوان غرب . به روایت تصویر 1  از سایت بلوط

پس از دو روز اجرا و برگزاری موفق و قابل تقدیر، جشنواره ی شعر کودک کُردی « منال و ملیوچگ » ایوان غرب ، برگزیدگانش را معرفی نمود. برخی از چهره های حاضر در جشنواره :

جشنواره ی شعر کودک کُردی «منال و ملیوچگ» ایوان غرب . به روایت تصویر 2 از سایت بلوط

عکس هایی از افتتاحیه در صبح روز اول جشنواره